Przemoc ekonomiczna: niewidzialna forma kontroli i jej konsekwencje

O przemocy ekonomicznej mówimy wtedy, gdy partner/ka używa pieniędzy albo innych wartości materialnych do zaspokojenia potrzeby władzy i kontroli drugiej osoby lub przerzuca na niego odpowiedzialność za np. koszty utrzymania domu. To subtelna, lecz niezwykle destrukcyjna forma przemocy.

Czym jest przemoc ekonomiczna?

Zgodnie z definicją obejmuje działania mające na celu ograniczenie dostępu do zasobów finansowych, takich jak pieniądze, jedzenie, środki transportu czy miejsce zamieszkania. Może przybierać różne formy, w tym:​

• Zakaz pracy partnera/rki: uniemożliwianie podjęcia lub edukacji, zabieranie wypłaty, zakazywanie ubiegania się o zasiłki.
• Kontrolowanie wydatków: zmuszanie do proszenia o pieniądze, wydzielanie środków na podstawowe potrzeby, kontrolowanie paragonów i wydatków.​
• Zaciąganie zobowiązań finansowych bez zgody: branie kredytów lub pożyczek na nazwisko partnera bez jego wiedzy, obciążanie go długami.​

To poważny problem, który wymaga uwagi i działań zarówno na poziomie indywidualnym, jak i społecznym.

Przemoc ekonomiczna może objawiać się w codziennych sytuacjach, takich jak:​

• Ograniczanie dostępu do konta bankowego: partner posiada wyłączny dostęp do wspólnych finansów, uniemożliwiając drugiej osobie kontrolę nad własnymi środkami.​
• Wydzielanie pieniędzy na podstawowe potrzeby: ofiara musi prosić o środki na jedzenie, ubrania czy opłaty, często spotykając się z odmową lub upokorzeniem.​
• Zmuszanie do pracy bez wynagrodzenia: partnerka pracuje w firmie męża lub wykonuje obowiązki domowe bez uznania jej wkładu finansowego.​Senat
• Zaciąganie długów na nazwisko partnera: sprawca wykorzystuje dane osobowe ofiary do zaciągania kredytów, pozostawiając ją z obciążeniem finansowym.​

Skutki i konsekwencje przemocy ekonomicznej są poważne i długotrwałe. Ofiary często doświadczają:​

• Braku niezależności finansowej: uzależnienie od sprawcy uniemożliwia podjęcie decyzji o odejściu z toksycznego związku.​
• Pogorszenia stanu psychicznego: niskie poczucie własnej wartości, depresja, lęki.​
• Izolacji społecznej: brak środków na utrzymanie kontaktów społecznych prowadzi do samotności i wykluczenia.​
• Trudności w powrocie na rynek pracy: przerwy w zatrudnieniu i brak aktualnych kwalifikacji utrudniają znalezienie pracy.​

Edukacja, wsparcie i odpowiednie przepisy prawa mogłyby zniwelować to zjawisko.

Często towarzyszy innym formom przemocy domowej, takim jak przemoc fizyczna czy psychiczna, i może prowadzić do długotrwałego uzależnienia ofiary od sprawcy.​

Jeśli doświadczasz przemocy ekonomicznej, ważne jest, aby:

• Zidentyfikować problem: Uświadomienie sobie, że kontrola finansowa jest formą przemocy, to pierwszy krok do zmiany.​
• Szukaj wsparcia: Skontaktuj się z organizacjami takimi jak Centrum Praw Kobiet czy Niebieska Linia, które oferują pomoc prawną i psychologiczną.​
• Zadbaj o niezależność finansową: Jeśli to możliwe, otwórz własne konto bankowe, zacznij oszczędzać i poszukaj możliwości zatrudnienia.​
• Dokumentuj przypadki przemocy: Zbieraj dowody, takie jak wiadomości, nagrania czy zeznania świadków, które mogą być pomocne w postępowaniu prawnym.​

Pamiętaj, że masz prawo do niezależności finansowej i posiadania swoich pieniędzy oraz dysponowania nimi. Prawo może pomóc Ci zniwelować skutki doznanej przemocy ekonomicznej.

Jeśli rozpoznajesz w powyższych opisach swoją sytuację, nie wahaj się szukać pomocy.

Przyjdź na Klubowie śniadanie! Zapraszamy! Link tutaj!